De regelmatige afstamming begint met Diederick van POLLART,ook wel Thierry POLLAERT genoemd, geboren omstreeks 1350. Hij werd vader van een gelijknamige zoon, die in 1409 schepen was in de bank van Wessem, en van Jean van POLLART, die huwde met Agnes TRIPPAERTS of TRYPPERTS, dochter van Jean, leenman van de Abdis van Thorn en nicht van Arnold, Schout te Thorn. (Zie verder onder het adellijk huis de Trippaert te Thorn). Deze Jean van Pollart liet omstreeks 1400 het kasteel Exaten bij Baexem bouwen, hetwelk onafgebroken tot 1741 in het bezit van de familie van POLLART bleef. Hierna ging dit door huwelijk van Anna Antoinetta van POLLART, dochter van Andre Florent van POLLART, met Jean Baptiste, graaf de BORCHRAVE D'ALTENA, Heer van BOVELINGE, op deze familie en later op de familie "de Celoes" over. De familie de Celoes verkocht het omstreeks 1800 aan de Paters Jezuiten, die onder het regiem van von Bismarck Duitsland moesten verlaten. Gedurende al die jaren noemden de bewoners zich van POLLART, Heer van Exaten en Faggenbosch en later kortweg Heer van Exaten of van Exten.
Exaten,ook genoemd Exten, Ixalen of Herstel was een leengoed van het graafschap Horn. Het was een hof (curtis) en vormde een deel van de bezittingen van de Abdij St. Pantaleon te Keulen, met Wessem als hoofdbezitting. Op 15 mei 1229 kreeg Willem van Horne deze goederen in erfpacht. Het goed staat als volgt beschreven:
In de "Voorlopge lijst van Nederl. monumenten van Geschiedenis en Kunst, deel VIII, de provincie Limburg, opgemaakt en uitgegeven door afd. A der Rijkscommissie voor Monumentenzorg, ingesteld bij K.B. van 10 mei 1918, no. 66" (uitgave 1926) wordt gezegd:
In een artikel over Beegden in het Limb.Jaarboek van 1897-98 IV afl. blz. 85 lezen we:
Tot zover wat H.H. Pollaert inzake het landgoed Exaten kon mededelen.
Nadat de Jesuiten vertrokken waren, is het nog een zusterklooster geweest. In de dertiger jaren van de vorige eeuw was er de politieschool gevestigd. Thans is het een asylzoekerscentrum.
Dit impliceert dat het pand niet vrij toegankelijk is. Zelfs een gemotiveerd verzoek aan verschillende ministeries leverde geen toestemming tot het maken van een paar foto's op. Een direct verzoek aan de beheerder van het centrum leverde evenmin iets op. Hoe meer tegenwerking ik kreeg, des te meer raakte ik vast besloten om zelf te zien hoe het gebouw er uit zag. Uiteindelijk leidde dit tot een week vacantie in een bungalowpark in Noord Limburg. We willen niemand compromiteren en volstaan daarom mee te delen dat we de gewenste foto's konden maken. In feite bestaat Exaten tegenwoordig uit een groot kloostergebouw en een kerk. Het oude Exaten vormt slechts een vleugel van het klooster en stamt uit de periode rond 1700. Ons ging het in het bijzonder om een wapensteen boven een toegangsdeur. De grote fietsenstalling met honderden fietsen, de aanwezige camera's, de dienstauto's, dit alles deed afbreuk aan het nostalgische gevoel bij het betreden van het "voorouderlijke kasteel".
Een indruk van de grootte van het huidige complex toont de luchtfoto van Google Maps. Rechtsboven het hoofdgebouw wat betreft de bewoning door gasten met de vele dakkapellen. De ramen zijn veelal geblindeerd met dekens, echt een afgang om te zien. Daaraan vast de kloosterkerk, het kruisdak is goed te herkennen. Loop je rondom de kleine aanbouw - geheel boven aan de foto - dan krijg je, gestopt door een groot hek - uitzicht op het oude Exaten met de deur en daarboven het wapen.
Op een website van de Jezuiten vonden we oude foto's van Exaten die we hier graag tonen omdat zij de toestand van 150 jaar geleden tonen en daarom veel dichter bij het oorspronkelijke "kasteel" komen. De eerste foto is van linksachter, de tweede van rechtsachter genomen.
De foto hierboven, eveneens van de Jezuiten, toont dat een vleugel geheel is vernieuwd. Men heeft niuet stil gezeten. Duidelijk zijn de twee rijen van zeven vensters te zien. Op het dak is het klokketorentje nog niet geplaatst. De foto hieronder is door ons zelf van een ongeveer gelijk standpunt genomen t.w. bij het eerder genoemde hek.
Hieronder onze foto's van de achterzijde van Exaten. Duidelijk is te zien dat de gehele onderzijde van de achtergevel is gerestaureerd. Had dit misschien te maken met het verwijderen van de lage aanbouw die op voorgaande foto van de Jezuiten te zien is? Zie op de tweede foto ook hoe afschuwelijk lelijk de overgang naar de nieuw aangebouwde vleugel er uitziet (gekleurd pleisterwerk)! De voet van het torentje zou het enige oorspronkelijke aan het gebouw zijn.
Op de foto's hieronder is het ingemetselde (verplaatste) gecombineerde wapen te zien van de familie Pollaert-van Lomm (huwelijk in 1572).
 |
Het Pollaert wapen uitvergroot. De blokjes zijn nog net zichtbaar. De eeuwen hebben hun werk gedaan! |