Na deze perikelen werd alles toch weer mooier herbouwd. Aan De Schans, die destijds de doorgaande weg door het dorp was, kwam een nieuw Rechthuis en o.a. de
schout en de notaris bouwden er hun herenwoningen.
|
De Schans, circa 1775. Het grote huis links is het huis van Frans Vermeij. Het brandde in 1781 af; op die plaats verrees de RK kerk.
Aqaurel van B. Hendriksen, 1775, in particulier bezit. |
Jacob Aldertse Vermeij, die getrouwd was met Winanda Leliveld, vestigt zich rond 1730 in
Thamen. Zijn broer Laurentius, getrouwd met Catherina Franse de Reus, is in Buijtenveldert
bij Amstelveen neergestreken. De kinderen van beide gezinnen komen we na 1730 veel tegen
in allerhande civiele en bestuurlijke acten. In al die akten komen natuurlijk ook de aardrijkskundige benamingen voor die door dit verhaal spelen. Thamen en Uithoorn waren na de Reformatie grotendeels katholiek gebleven, het Protestantisme heeft er altijd een kwijnend bestaan geleden. Op een
gegeven moment zijn twee gebroeders Vermeij Schepen en dat heeft hun zeker geen windeieren gelegd. Ze bezitten forse stukken land en een visserijbedrijf. Vooral Frans Vermeij is
rond 1760 toonaangevend. Hij laat een mooi huis bouwen aan De Schans vlakbij de woningen
van de schout en de notaris. Van dit huis is een aquarel bewaard gebleven. (zie boven)
| | Gravure van de 'Brand aan den Uithoorn' gemaakt in 1793 door Reinier Vinkeles (Gem. Uithoorn) |
Op 23 juli 1781 vatte de hooiberg van Jan Vale door hooibroei vlam. Er stond een felle noordwestenwind die het brandende hooi naar de molen van Cornelis Dekker joeg. Het Rechthuis
en veertig huizen brandden binnen drie en een half uur geheel af. Hieronder was ook het huis
van Frans Vermeij. De Schans was weer één grote ruine geworden.
|
Na de brand van 23 juli 1781. Ets van W. Writs (Rijksarchief Noord-Holland) |
Gelukkig heeft hij dit zelf niet meer hoeven meemaken, hij was twee jaar tevoren overleden. Bij lven was hij ook kerkmeester en bemoeide zich intensief met de parochie. Hij schreef aan de bisschop en verzocht om een nieuwe pastoor. Dit lukte en die pastoor werd zijn beste vriend. De weduwe van Frans Vermeij, Catharine Kuit,
schonk de grond later, waarschijnlijk via een tussenpersoon, aan de kerk; nu nog staat er de kerk van Sint Jan de Doper. Het onderzoek in de Notaris- en de Oud Rechterlijke stukken in het Rijksarchief in Haarlem zowel als in het Oud Gemeentelijk Archief bij de Gemeente Uithoorn heeft een goed beeld opgeleverd van het wel en wee van deze familie. Het is te veel om in dit bestek weer te geven.
Bekend is dat ten tijde van de "grote brand" o.a. ook Arij Vermeij bij de weduwe Catharina
Kuit in het grote huis woonde. Arij is de zoon van Jacob, en dus de neef van Frans. Dit blijkt overduidelijk uit de peters en meters bij zijn kinderen. Zijn doop is noch in het doopboek van Thamen noch in dat van Uithoorn vermeld. Uit zijn trouwakte weten we echter dat hij in Uithoorn is geboren. Er zijn wel twee Adriana's achter elkaar ingeschreven en we moeten het er maar op houden dat de pastoor of koster destijds een verschrijving heeft gemaakt. Het originele doopboek van Uithoorn van die tijd is van het formaat van een flink zakboekje. Ik heb het speciaal gecontroleerd maar helaas... Uiteindelijk vinden we maar één Adriana terug hetgeen de veronderstelde vergissing noch aannemelijker maakt. Arij is in 1761 getrouwd met Aleidis van Tienhoven, dochter van de Schepen Arij van Tienhoven. Het is interessant om in verschillende stukken te lezen hoe hij of zijn zoon - dat is uit de akten niet op te maken - op een paar publieke verkopingen meubilair, huisraad en keukengerei koopt. Op 20 april 1796 koopt Arie uit de boedel van Frederik van Tolhuijzen en Elisabeth van der Beijl: prullen, turfslede, slijpsteen, vletjes, tafel, plaat, bed met toebehoren, bierkannen groot en klein, rommeling, koffiekan, ketel en een grote en kleine tafel.
Op 11 mei 1796 koopt hij "zekere huijs, erve en grond in 't Trop Eijnde van Cudelstaert bij den Heerenbrug en dat met eetgenot der inkomsten van gemelde brug en als servituut een kwart van de lasten van onderhoud van opgemelde brug volgens veyl- en koopconditien van 27 april 1796
Een tweede zoon van Arij, Laurentius Vermeij, trouwt in 1788 met Agnes van Tol die we eerder uit Berkel zagen komen. Samen krijgen zij 5 kinderen waarvan de eerste twee jong gestorven zijn. Agnes overleed op vierendertig jarige leeftijd in 1798. Een jaar later hertrouwde Laurentius. Uit dit tweede huwelijk werden nog eens acht kinderen geboren waarvan er ook weer twee jong gestorven zijn.
De zoon Willibrord of Willem uit het eerste huwelijk, visser van beroep, trouwt in 1806 met Dirkie of Theodora van Veen; zoals de naam al aangeeft, komt ook haar voorfamilie uit het veengebied. Willem en Dirkie krijgen vijf kinderen; de jongste is een dochter, Alida, die in 1839 het levenslicht ziet. Zij heeft in Abcoude gediend maar is in 1859 in Den Haag bij een familie Stroebel intern gaan dienen.
In 1862 trouwde zij met Daniel van de Vos die uit een
vissersfamilie uit Hilversum afkomstig was. Alida overleed al na vijf jaar huwelijk in 1867.
Uit dit huwelijk werd als tweede kind in 1864 Theodora van der Vos geboren, de grootmoeder van mijn vrouw, zij trouwde in Den Haag met Johannes Riko. Daarmee zijn we aan het veen "ontsnapt" en begint na een periode van circa 200 jaar het leven in de grote stad.
|
Theodora Maria van der Vos Geb. 26-01-1864 Den Haag Ovl. 09-04-1928 Den Haag
Johannes Riko Geb. 21-05-1864 Den Haag Ovl. 08-04-1939 Den Haag | |
Geraadpleegde bronnen:
Historische sprokkelingen 4 Stichting De Lansingh
Informatiemap Gemeente Uithoorn 2003